Bundeskartellamt verbiedt Facebook om gebruikersgegevens uit verschillende bronnen te combineren
Het Bundeskartellamt heeft op Facebook verreikende beperkingen opgelegd in de verwerking van gebruikersgegevens.
Volgens de algemene voorwaarden van Facebook hebben gebruikers tot nu toe alleen het sociale netwerk kunnen gebruiken op voorwaarde dat Facebook gebruikersgegevens ook buiten de Facebook-website op het internet of in smartphone-apps kan verzamelen en deze gegevens kan toewijzen aan het Facebook-account van de gebruiker. Alle gegevens die verzameld zijn op de Facebook-website, door Facebook-beheerde diensten zoals WhatsApp en Instagram en op websites van derden kunnen worden gecombineerd en toegewezen aan het Facebook-gebruikersaccount.
Het besluit van de autoriteit heeft betrekking op verschillende gegevensbronnen:
(i) Facebook-bezeten diensten zoals WhatsApp en Instagram kunnen doorgaan met het verzamelen van gegevens. Het toewijzen van de gegevens aan Facebook-gebruikersaccounts is echter alleen mogelijk met toestemming van de gebruikers. Als er geen toestemming wordt gegeven, moeten de gegevens bij de betreffende service blijven en kunnen ze niet worden verwerkt in combinatie met Facebook-gegevens.
(ii) Het verzamelen van gegevens van websites van derden en het toewijzen ervan aan een Facebook-gebruikersaccount is ook alleen mogelijk als gebruikers hun vrijwillige toestemming geven.
Als er geen toestemming wordt gegeven voor gegevens van diensten van Facebook en websites van derden, moet Facebook de verzameling en het combineren van gegevens aanzienlijk beperken. Facebook moet hiervoor voorstellen voor oplossingen ontwikkelen.
Andreas Mundt, voorzitter van het Bundeskartellamt: "Met betrekking tot het toekomstige gegevensverwerkingsbeleid van Facebook voeren we wat we kunnen zien als een interne afstoting van de gegevens van Facebook. In de toekomst zal Facebook niet langer toegestaan zijn gebruikers te dwingen akkoord te gaan met de vrijwel onbeperkte verzameling en toewijzing van niet-Facebook-gegevens aan hun Facebook-gebruikersaccounts. De combinatie van gegevensbronnen heeft er in belangrijke mate aan bijgedragen dat Facebook in staat was een unieke database voor elke individuele gebruiker te bouwen en zo marktmacht te verkrijgen. In de toekomst kunnen consumenten voorkomen dat Facebook hun gegevens onbeperkt verzamelt en gebruikt. De vorige praktijk om alle gegevens in een Facebook-gebruikersaccount te combineren, vrijwel zonder enige beperking, zal nu onderworpen zijn aan de vrijwillige toestemming van de gebruikers. Vrijwillige toestemming houdt in dat het gebruik van Facebook-diensten niet mag worden onderworpen aan de toestemming van de gebruikers dat hun gegevens op deze manier worden verzameld en gecombineerd. Als gebruikers niet instemmen, mag Facebook deze niet uitsluiten van haar services en moet ze zich onthouden van het verzamelen en samenvoegen van gegevens uit verschillende bronnen. "
Facebook is het dominante bedrijf op de markt voor sociale netwerken
In december 2018 had Facebook 1,52 miljard dagelijkse actieve gebruikers en 2,32 miljard maandelijkse actieve gebruikers. Het bedrijf heeft een dominante positie op de Duitse markt voor sociale netwerken. Met 23 miljoen dagelijkse actieve gebruikers en 32 miljoen maandelijkse actieve gebruikers heeft Facebook een marktaandeel van meer dan 95% (dagelijkse actieve gebruikers) en meer dan 80% (maandelijkse actieve gebruikers). De concurrent Google+ kondigde onlangs aan dat het zijn sociale netwerk zou sluiten tegen april 2019. Diensten zoals Snapchat, YouTube of Twitter, maar ook professionele netwerken zoals LinkedIn en Xing bieden slechts een deel van de diensten van een sociaal netwerk en zijn dus niet te worden opgenomen in de relevante markt. Zelfs als deze diensten op de relevante markt zouden worden opgenomen,
Andreas Mundt: " Als dominant bedrijf is Facebook onderworpen aan speciale verplichtingen onder het mededingingsrecht. Bij de werking van zijn bedrijfsmodel moet het bedrijf rekening houden met het feit dat Facebook-gebruikers praktisch niet kunnen overschakelen naar andere sociale netwerken. Gezien de superieure marktmacht van Facebook is een verplicht vinkje op de doos om in te stemmen met de gebruiksvoorwaarden van het bedrijf geen voldoende basis voor een dergelijke intensieve gegevensverwerking. De enige keuze die de gebruiker heeft, is of de uitgebreide gegevenscombinatie accepteren of afzien van het gebruik van het sociale netwerk. In zo'n moeilijke situatie kan de keuze van de gebruiker niet worden aangeduid als vrijwillige toestemming. "
Misbruik van marktmacht op basis van de omvang van het verzamelen, gebruiken en samenvoegen van gegevens in een gebruikersaccount
De mate waarin Facebook gegevens in gebruikersaccounts verzamelt, samenvoegt en gebruikt, vormt een misbruik van een dominante positie.
De beslissing van het Bundeskartellamt gaat er niet om hoe de verwerking van gegevens die zijn gegenereerd door het gebruik van de eigen website van Facebook moet worden beoordeeld op grond van het mededingingsrecht. Aangezien deze gegevens worden toegewezen aan een specifieke service, weten gebruikers dat ze tot op zekere hoogte worden verzameld en gebruikt. Dit is een essentieel onderdeel van een sociaal netwerk en het op gegevens gebaseerde bedrijfsmodel.
Dit is echter waar veel gebruikers zich niet bewust van zijn: onder andere omstandigheden is het privégebruik van het netwerk afhankelijk van het feit dat Facebook een bijna onbeperkte hoeveelheid van elk type gebruikersgegevens uit bronnen van derden kan verzamelen, deze toewijzen aan de gebruikers '. Facebook-accounts en gebruik ze voor tal van gegevensverwerkingsprocessen. Externe bronnen zijn Facebook-bezorgde diensten zoals Instagram of WhatsApp, maar ook websites van derden die interfaces bevatten zoals de knoppen "Vind ik leuk" of "Delen". Waar dergelijke zichtbare interfaces zijn ingebed in websites en apps, zal de gegevensstroom naar Facebook al beginnen wanneer deze worden opgeroepen of geïnstalleerd. Het is zelfs niet nodig om bijvoorbeeld over een "Vind ik leuk" -knop te scrollen of erop te klikken. Als u een website opent met een ingesloten knop 'Vind ik leuk', wordt de gegevensstroom gestart.
Zelfs als er geen Facebook-symbool zichtbaar is voor gebruikers van een website, stromen gebruikersgegevens van veel websites naar Facebook. Dit gebeurt bijvoorbeeld als de websitebeheerder de "Facebook Analytics" -service op de achtergrond gebruikt om gebruikersanalyses uit te voeren.
Andreas Mundt: Door gegevens van haar eigen website, diensten van het bedrijf en de analyse van websites van derden te combineren, verkrijgt Facebook zeer gedetailleerde profielen van haar gebruikers en weet wat ze online doen. "
Europese gegevensbeschermingsbepalingen als norm voor het onderzoeken van uitbuitingsmisbruik
De servicevoorwaarden van Facebook en de manier en mate waarin het gegevens verzamelt en gebruikt, zijn in strijd met de Europese regels voor gegevensbescherming, ten nadele van gebruikers. Het Bundeskartellamt heeft nauw samengewerkt met toonaangevende gegevensbeschermingsautoriteiten bij het verduidelijken van de betrokken gegevensbeschermingskwesties.
Volgens het oordeel van de autoriteit is het gedrag van Facebook in de eerste plaats een zogenaamd uitbuitingsmisbruik. Dominante bedrijven mogen geen uitbuitingspraktijken gebruiken ten koste van de andere kant van de markt, dat wil zeggen in dit geval de consumenten die Facebook gebruiken. Dit geldt vooral als de uitbuitingspraktijk ook concurrenten belemmert die niet in staat zijn om zo'n schat aan gegevens te vergaren. Deze benadering op basis van het mededingingsrecht is niet nieuw, maar komt overeen met de jurisprudentie van het Federale Hof van Justitie, waarin niet alleen buitensporige prijzen, maar ook onterechte contractuele bepalingen en voorwaarden misbruik van uitbuiting vormen (zogeheten exploitatieve zakelijke voorwaarden). .
Andreas Mundt: "Gegevens zijn tegenwoordig een beslissende factor in de concurrentie. In het geval van Facebook zijn ze de essentiële factor voor het vaststellen van de dominante positie van het bedrijf. Aan de ene kant is er een gratis service aan gebruikers. Aan de andere kant nemen de aantrekkelijkheid en waarde van de advertentieruimten toe met de hoeveelheid en detail van gebruikersgegevens. Het is daarom juist op het gebied van dataverzameling en datagebruik waarbij Facebook, als een dominant bedrijf, moet voldoen aan de regels en wetten die van toepassing zijn in Duitsland en Europa. "
Het besluit van het Bundeskartellamt is nog niet definitief. Facebook heeft een maand de tijd om hoger beroep in te stellen bij de hogere rechtbank van Düsseldorf.
Bron : Bundeskartellamt.de
==============================
EMLS
Utrecht / Haaksbergen, 7 februari 2019