Defensie laat Tweede Kamer wachten op resultaten onderzoek stralingsrisico
Afgelopen woensdag debatteerde de Tweede Kamer over de omstreden plannen voor de bouw van een defensieradar in Herwijnen. Volgens staatssecretaris van Defensie Barbara Visser is TNO ‘bezig met een onderzoek naar het cumulatief effect van verschillende stralingen’ en ze verwacht de resultaten binnen zes weken met de Tweede Kamer te kunnen delen. Merkwaardig, want Follow the Money kreeg deze bijna twee maanden geleden al te horen van TNO.
‘Er komt geen schop in de grond totdat de resultaten van TNO bekend zijn,’ bezwoer staatssecretaris Barbara Visser afgelopen woensdag in de Tweede Kamer. Ze verwees hierbij naar een ‘nog lopend’ onderzoek naar mogelijke cumulatieve effecten van elektromagnetische straling (EMS). Precies hierover maakt de Herwijnse gemeenschap zich zorgen. Er staat immers al een KNMI-radar binnen de gemeentegrens en wat zijn de gezondheidsrisico’s van een tweede (militaire) radar?
Hier bestaat veel onduidelijkheid over. Zelfs zoveel, dat de voltallige gemeenteraad oktober vorig jaar besloot tegen de komst van de defensieradar te stemmen. Staatssecretaris Visser besloot vervolgens tot een zogeheten ‘Rijksinpassingsbesluit’ om deze unanieme stem alsnog te kunnen overrulen. Dit gaat niet zonder slag of stoot: zowel de Eerste als de Tweede Kamer hebben nog enkele vragen en eisen opheldering. Hoewel de staatssecretaris tijdens het debat afgelopen woensdag toegaf dat er zaken ‘niet goed zijn gegaan’ en beterschap beloofde, is nog maar de vraag in hoeverre die toegezegde helderheid er komt.
Want juist op het grootste punt van zorg – de cumulatieve gezondheidseffecten – blijft Defensie tegenstrijdige signalen afgeven. Zo vroeg Follow the Money afgelopen zomer, tijdens het vooronderzoek naar een reconstructie over de defensieradar in Herwijnen, aan kennisinstituut TNO of de cumulatieve effecten van de elektromagnetische straling zijn onderzocht. TNO liet hierop weten dat zij heeft ‘gekeken naar de verschillende aanwezige bronnen en vastgesteld dat de totale belasting onder de geldende ICNIRP-limieten blijft’. Volgens bewoners en lokale politici is deze informatie nooit met hen gedeeld.
Uit geluidsopnames blijkt dat de inwoners meermaals expliciet naar de ‘cumulatieve effecten’ vragen, maar geen concreet antwoord krijgen
Defensie sprak dit vorige week vrijdag nog tegen: de informatie zou wel degelijk zijn gedeeld. Het ministerie verwees in een reactie naar de informatiebijeenkomsten die hebben plaatsgevonden: ‘Voldaan wordt aan de ICNIRP-normen, waarmee er geen risico’s voor de gezondheid zijn. Het RIVM en GGD waren die avond aanwezig en hebben de uitleg van TNO onderschreven.’ Opvallend, want uit de geluidsopnames (in handen van Follow the Money) blijkt dat de GGD meerdere keren aangeeft ‘geen expert’ te zijn op dit gebied. Ook vragen de inwoners meermaals expliciet naar de ‘cumulatieve effecten’. Op de vraag in hoeverre dit is onderzocht, krijgen ze juist geen concreet antwoord. Achteraf gezien niet vreemd: TNO is pas daadwerkelijk onderzoek gaan doen op het moment dat de staatssecretaris bezig was met haar rijksinpassingsplan om ondanks de unanieme tegenstem uit de gemeenteraad door te kunnen gaan met het radar-plan.
‘Weinig vertrouwen’
Dezelfde middag dat Defensie aan Follow the Money meldde dat de onderzoeksresultaten met de inwoners waren gedeeld, kreeg het college van B&W in West Betuwe van de staatssecretaris iets heel anders te horen. In plaats van het college erop te wijzen dat de resultaten bekend waren en op een informatieavond waren gedeeld, liet zij burgemeester en wethouders weten dat TNO juist nog bezig is met dit onderzoek. Deze boodschap herhaalde zij afgelopen woensdag voor de Tweede Kamer, waar ze ook beloofde de resultaten binnen zes tot acht weken met de volksvertegenwoordigers te kunnen delen.
Waarom iets laten onderzoeken waarvan de resultaten al binnen zijn, en waarvan je eerder zei dat deze resultaten al met lokale politici en bewoners zijn gedeeld?
‘Dit verbaast mij een beetje,’ reageert Joël Voordewind, Kamerlid van de ChristenUnie. ‘Als het onderzoek volgens TNO al klaar is, had de staatssecretaris die uitkomsten kunnen delen en geen toezegging hoeven doen aan B&W van West Betuwe.’ En hoewel Defensie eerder zei dat de resultaten op de informatieavond werden onderschreven door het RIVM en de GGD, werd de Kamerleden slechts verteld dat het TNO-onderzoek nog liep. ‘Juist daarom had ik de staatssecretaris gevraagd of RIVM en GGD ook betrokken zouden worden,’ aldus Voordewind.
John Kerstens, Kamerlid van de PvdA, is minder verbaasd: ‘Het is een trieste conclusie, maar in de manier hoe Defensie omgaat met dit dossier zijn ze heel consequent. Eerst ontkennen en bagatelliseren, dingen anders presenteren dan ze zijn en pas als het echt niet anders meer kan beterschap beloven. Om vervolgens precies hetzelfde te doen wat ze altijd doen.’
Opheldering
Staatssecretaris Visser beloofde afgelopen woensdag dat de communicatie ‘absoluut beter moet en zal gaan,’ maar niet alle Kamerleden hebben hier vertrouwen in. ‘Als je weet dat die cumulatieve effecten de grootste zorg van bewoners zijn en TNO al heeft geconstateerd dat die onder de limieten blijven: waarom dat niet gewoon zeggen? Wat moeten die bewoners wel niet denken? Het geeft weinig vertrouwen,’ constateert Sadet Karabulut, Kamerlid van de SP.
Aanstaande woensdag zal de Tweede Kamer in de gelegenheid worden gesteld om moties in te dienen over de defensieradar in Herwijnen. Karabulut wil dan ook graag opheldering van staatssecretaris Visser over de tegenstrijdige berichten die haar ministerie geeft: ‘We gaan het woensdag aan haar vragen, en ik wil natuurlijk graag dat TNO rapport hebben als het er al is.’
Volgens de lezing van Defensie staan de onderzoeksresultaten van TNO niet in een rapport, maar in ‘een memorandum’. Het memorandum wordt pas een onderzoeksrapport zodra de ‘aanvullende vragen’ van Defensie en (eventueel later van de gemeente) door TNO zijn beantwoord. Dit hele pakket zal ‘ook voor informatieverstrekking aan de bewoners’ worden gebruikt.
De informatieverstrekking is immers bijzaak: het primaire doel van dit onderzoek is niet het verschaffen van duidelijkheid over de cumulatieve effecten – die zijn immers al onderzocht en door TNO bekend gemaakt – maar het rapport zal worden ‘gebruikt voor de aanvraag van de vergunningverlening in het kader van het rijksinpassingsplan’. Defensie wil in Herwijnen doorpakken.
Bron : Ftm.NL
....................
Opm. EMLS
Zie ook o.a.
https://emls.webnode.nl/news/a5g1/
=================================
EMLS
Utrecht / Haaksbergen, 10 september 2019