Dossier Vuurwerkramp // (35) Gemeenteraad Enschede misleid
Gisteren 27.5.2019, schreef ik een lange en zeer confronterende brief aan de burgemeester van Enschede, Onno van Veldhuizen. Daarin worden een aantal misdragingen van de gemeente Enschede beschreven. Doordat de Nederlandse overheid steeds wegloopt van de bevindingen bij de Vuurwerkramp moet ik helaas deze weg op. Van Veldhuizen probeert weg te duiken, maar ik blijf vasthouden. Hieronder een paar samengevatte punten uit de brief. Wie de hele brief wil lezen kan hier klikken.
Gemeente Enschede handelde laakbaar
24.11.1993: De gemeente Enschede constateert dat S.E. Fireworks BV, toen nog onder leiding van Smallenbroek, al een tijd werkt met zwaar vuurwerk, gevestigd in een woonwijk zonder geldige milieuvergunning.
01.01.1996: S.E. Fireworks heeft gedurende acht maanden in 1996 ook nog eens niet de beschikking over een geldige afleverings- en bezigingsvergunning van het ministerie van Verkeer & Waterstaat.
22.01.1997: Een omwonende maakt bezwaar omdat een vuurwerkbedrijf niet in een woonwijk thuishoort en vraagt om S.E. Fireworks te verhuizen naar een buitengebied. De gemeente merkt op dat het bedrijf niet in een woonwijk, maar op een industrieterrein ligt. De Hoge Raad spreekt later wél van een vuurwerkbedrijf gelegen in een woonwijk.
22.04.1997: Verlening van een milieuvergunning door de gemeente aan het bedrijf S.E. Fireworks. Voor deze vergunning is geen advies gevraagd aan de brandweer en er wordt geen aandacht geschonken aan de noodzakelijke brandweerzorg. Ook de gebruiksvergunning ontbreekt, waardoor er weer geen brandweeradvies is ingewonnen.
05.06.1997: De gemeente Enschede heeft vooraf aan het besluit tot vestiging van een voorkeursrecht van aankoop op het terrein van S.E. Fireworks spoorslags de jarenlange illegale en gedoogde situatie rechtgetrokken. Ondanks de verplichting tot gemeentelijke registratie van alle op de grond betrekking hebbende handelingen, komt deze registratie niet meer boven water.
27.04.1998: Overname van het bedrijf S.E. Fireworks van oud-eigenaar Smallenbroek door twee van zijn werknemers: Rudi Bakker en Willy Pater. Hoving notarissen had het voorkeursrecht voor de gemeente vastgelegd op de grond waarop S.E. Fireworks was gevestigd (1997), maar dit verzwegen bij de bedrijfsoverdracht van Smallenbroek naar Bakker/Pater (1998).
14.07.1999: De gemeente Enschede traineert de toekenning aan S.E. Fireworks van een terrein buiten het woongebied. Het bedrijf heeft veel grondoppervlak nodig heeft in relatie tot het aantal werknemers en de beschikbare terreinen zouden al zijn vergeven aan andere kandidaten. Voor de gemeente is het economie boven veiligheid. Het betreffende terrein ligt overigens anno 2017 nog steeds braak.
19.07.1999: Verlening van een herziene milieuvergunning door de gemeente Enschede aan S.E. Fireworks v.o.f. De zwaarste klasse vuurwerk (klasse 1.1) is door de gemeente uit de vergunning verwijderd buiten medeweten van de eigenaren van S.E. Fireworks. Burgemeester Mans maakt hiervan later in de gemeenteraad handig gebruik.
1999-2000: Oud-eigenaar Smallenbroek probeert S.E. Fireworks klanten af te pakken, leningen te saboteren, een leveranciersblokkade te bewerken, bedrijfswagens te ontvreemden, het boekhoudprogramma te blokkeren en hij probeert tienduizenden guldens te ontvreemden. De tegen Smallenbroek aangespannen gerechtelijke procedure zou aanvangen kort nadat de ramp plaatsvond. Dit dossier is door politie en OM weggehouden bij de latere strafzaak.
1999-2000: Geheime onderhandelingen tussen oud-eigenaar Smallenbroek en de gemeente Enschede, over aankoop van de grond door de gemeente, verlopen nadelig voor Smallenbroek. Het feit dat zijn terrein belast is met de huur door Fireworks levert hem 285.000 gulden minder op. Dit wordt hem door gemeente meegedeeld, vlak voor de ramp.
13.05.2000: Een aanvankelijk beheersbare brand mondt uit in zware explosies en een oppervlaktebrand met verschijnselen van een 'Vuurstorm'. Door verkeerde aansturing van de brandweer zijn er meer slachtoffers gevallen en is de schade verdubbeld. Vier brandweerlieden verliezen daardoor het leven. De overheid heeft de fouten van de brandweerleiding verborgen en verklaringen misbruikt. Burgemeester Jan Mans had zijn lot verbonden aan de brandweerleiding. Stefan Wevers, toenmalig waarnemend commandant brandweer Enschede, adviseert nu minister Grapperhaus over de blusvoorschriften bij vuurwerk.
30.05.2000: Er worden veel documenten van de gemeente Enschede weggehouden uit het strafproces: 1. Dossier brandweer, 2. Dossier grondbedrijf, 3. Dossier opslag vuurwerk 1968-1992 en 4. Dossier opslag vuurwerk vanaf 1992. Daarnaast ontbreken de Culemborg dossiers en het dossier betreffende de destructieve gedragingen van Smallenbroek.
17.01.2001: Het Openbaar Ministerie maakt intern bekend dat de gemeente Enschede en de Nederlandse staat buiten strafrechtelijke vervolging zullen blijven. Deze beslissing wordt nog niet openbaar. Er moet nog een gewenste brandstichter worden opgepakt en de strafklacht tegen S.E. Fireworks dient nog te worden verzwaard.
28.02.2001: De commissie Oosting en het Openbaar Ministerie verdraaien de lessen uit Culemborg om het bedrijf S.E. Fireworks strafrechtelijk te kunnen vervolgen. Ook de reconstructie van de voorraad vuurwerk is gemanipuleerd door het selectief gebruik van getuigenverklaringen, negeren van de administratie en de externe accountant, het om de zeep helpen van rechtshulpverzoeken en een verkeerde interpretatie van facturen en deskundigenverhoren. Ook de controleberekeningen zijn gestuurd.
19.03.2001: Burgemeester Mans beroept zich tijdens het verantwoordingsdebat in de gemeenteraad op het ontbreken van de gevarenklasse 1.1 in de milieuvergunning van S.E. Fireworks. Jan Mans claimt dat dit op verzoek van S.E. Fireworks is gebeurd, hetgeen onmogelijk is. Burgemeester Mans had hierom naar huis gestuurd moeten worden. Ook betreffende de aansturing van de brandweer had burgemeester Mans af moeten treden.
18.04.2001: Het OM maakt publiekelijk bekend dat gemeente en Nederlandse staat niet zullen worden vervolgd. De strafdossiers tegen de gewenste brandstichter en tegen S.E. Fireworks zijn dan wél gereed voor een zware strafeis.
10.11.2004: Een voormalig brandweerofficier geeft een presentatie aan de gemeenteraad van Enschede. Hij wijst de raad erop dat de brandweer de op de bewaarplaatsen aangebrachte gevarenaanduidingen heeft genegeerd en zij daardoor geblust hebben i.p.v. de noodzakelijke veiligheidsafstanden te bewaren. De daaruit volgende vragen van de gemeenteraad worden door burgemeester Jan Mans doorgeleid naar minister Remkes van BZK.
24.03.2005: Minister Remkes misleidt de gemeenteraad via Jan Mans over de aangebrachte gevarenborden, waardoor de brandweer volgens Remkes gewoon mocht blussen. Remkes verwijst daarbij naar de resultaten van geconditioneerde vuurwerkproeven die juist waren opgezet om aan te tonen dat vuurwerk gewoon geblust kon worden. Remkes waarschuwt de gemeenteraad om niet meer met dergelijke vragen te komen. De gemeenteraad slikt de nieuwe uitleg van Remkes en Mans.
Samenvattend:
De gemeente Enschede heeft willens en wetens een illegale situatie gedoogd. Deze situatie is pas beëindigd toen de gemeente niet anders meer kon. De gemeente heeft op oneigenlijke gronden de verhuizing van het vuurwerkbedrijf naar een veiliger plaats tegengehouden. De gemeente heeft documenten zoekgemaakt betreffende het terrein van S.E. Fireworks.
Oud-eigenaar Smallenbroek heeft zich zo misdragen dat een motief tot het geven van opdracht tot brandstichting serieus onderzocht had moeten worden. Dit is niet gebeurd. Een onderzoek naar Smallenbroek had onoorbare gedragingen, waarbij de gemeente Enschede was betrokken, aan het licht gebracht.
De leiding van de brandweer heeft door een verkeerde aansturing ervoor gezorgd dat er meer slachtoffers vielen en de schade aanzienlijk is verergerd. Dit was in strijd met internationale regelgeving, beschikbare vakliteratuur en op de bewaarplaatsen reglementair aangebrachte waarschuwingen. Hierover is naderhand van overheidswege gelogen om deze fouten te verdoezelen.
Burgemeester Mans had af moeten treden indien de werkelijke feiten aan de gemeenteraad bekend waren geweest. Jan Mans verkondigde onzin aan de gemeenteraad, zowel over de brandweer als over de vergunning aan S.E. Fireworks.
Burgemeester Van Veldhuizen, U hoopt van deze misère weg te blijven door nieuwe aanwijzingen te negeren, u te verstoppen achter besluiten van organen die u zelf voorzit en de bal bij de landelijke politiek te leggen. Dit is een burgemeester van de stad Enschede onwaardig. U hoort de belangen van de stad en haar inwoners te verdedigen, voorop te lopen bij waarheidsvinding over de ramp en niet onwetendheid te fingeren en achteraan aan te sluiten bij alle instanties die hun hoofd wegdraaien, daarbij en passant de gemeenteraad misleidend.
Voor alle details en context, de hele brief bevindt zich hier: