Dossier Vuurwerkramp // Maakt het Nederlandse rechter-plaatsvervangerschap de Nederlandse rechtspraak en de daarbij behorende onpartijdigheid en onafhankelijkheid kwetsbaarder voor invloeden van buitenaf ?
Rechters-eed versus advocaten-eed.
Ingevolge artikel 44 lid 1 Wrra kunnen rechters – met uitzondering van de plaatsvervangers - geen advocaat of notaris zijn of anderszins beroepsmatig rechtskundige bijstand verlenen. Echter in Nederland kan een advocaat wel gelijktijdig rechter-plaatsvervanger zijn. Dat is aan justitiabelen niet uit te leggen
Een advocaat in de dubbelfunctie van rechter-plaatsvervangers oefent als hoofdfunctie het beroep van advocaat uit na aflegging van de advocaten-eed en dat verhoudt zich bezwaarlijk tot een onafhankelijke en onpartijdige taakvervulling van een rechter die de rechters-eed aflegt. De rechters-eed is van een andere strekking als die van een advocateneed.
De inzet van advocaten als plaatsvervanger-rechter en/of plaatsvervanger-raadsheer heeft herhaaldelijk tot discussie geleid, omdat zij in hun rol van advocaat bij uitstek partijdig zijn t.b.v. hun cliënt en een commercieel belang kunnen hebben bij de rechtszaak of een bepaalde rechtsontwikkeling.
De vraag die boven is komen drijven is of het rechter-plaatsvervanger-schap een rol speelde of nog speelt bij de "afwikkeling van de Enschedese vuurwerkramp" van 13 mei 2000.
Vele vragen zijn thans (25-2-2021) nog steeds openstaand.
Die vragen zijn o.a.:
Waarom bleef de gemeentelijke Enschedese Wvg-besluitvorming die plaatsvond in een besloten gemeenteraadsvergadering op 2 juni 1997 na 13 mei 2000 onder de pet? In die besloten raadsvergadering werd het voorkeursrecht ( recht van eerste koop voor de gemeente) locatie Tollensstraat 20-50 gevestigd t.b.v. het VINEX-Plan Groot Roombeek. Waarom bleef het 19 jaar geheim?
Waarom staat het geheime Wvg-dossier niet omschreven in de rapporten van de Commissie Oosting ? Waarom is het Wvg-dossier niet ingebracht bij het O.M.? Waarom is dat dossier niet door de advocaten van Bakker ingebracht bij Bakkers verzekering en bij de rechterlijke macht ?
Waarom heeft de lokale Deken van de Orde van Advocaten van het toenmalige arrondissement Almelo na 13 mei 2000 geen nader onderzoek ingesteld ?
Waarom zat het Wvg-dossier niet in het dossier van het gemeentelijk Grondbedrijf ? Waarom informeerde het notarissenkantoor dhr. Bakker in april 1998 niet toen hij als werknemer van SE Fireworks overnam van de vorige eigenaar en Bakker feitelijk een “Kat in de Zak” kocht?
Op 19 januari 2019 is Protocol-16 van het EVRM voor Nederland in werking getreden . https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2019-8.html waarbij het voor de hoogste nationale rechters thans mogelijk is geworden om naast het stellen van prejudiciële vragen aan het EU-Hof van Justitie om aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens adviezen (‘advisory opinions’ ) te vragen over de interpretatie en toepassing van het vedrag EVRM.
Elke nationale rechter, die in één of andere vorm Unierecht toepast kan het Hof van Justitie van de Europese Unie te Luxemburg prejudiciële vragen voorleggen. De rechter die in laatste instantie beslist is daartoe verplicht als onduidelijk is hoe het Unierecht moet worden uitgelegd. De uitspraken van voornoemd Hof van Justitie zijn Uniewijd bindend.
Protocol-16 geeft ook EU-lidstaat Nederland de mogelijkheid dat de hoogste rechterlijke instanties in de lidstaten het EHRM kunnen vragen om een advies te geven over de uitleg en de toepassing van het EVRM in een zaak waarover zij hebben te oordelen.
Middels gebruikmaking van Protocol-16 is er thans ook in Nederland een mogelijkheid om het EHRM in een eerder stadium te betrekken in een complexe nationale procedure. Het verkregen advies is weliswaar niet bindend doch men heeft alsdan met het advies wel een gemotiveerd en gezaghebbend oordeel van de Grote Kamer over de uitleg van het EVRM naar aanleiding van een door de betrokken nationale rechter specifiek geformuleerde vraag in huis.
Een specifieke geformuleerde vraag ten behoeve verkrijging van een advies daarover van het EHRM zou bijv. kunnen gaan over de afwikkelingen vuurwerkramp waarbij het belang van onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak centraal dient te staan. Dat daarom voor het Nederlandse systeem van raadsheer-rechter en rechter-plaatsvervanger - welke belangenverstrengeling en rolvertroebeling teweeg brengt althans reeds de schijn partijdigheid en afhankelijkheid wekt - geen plaats dient te zijn en Nederland in het advies wordt geadviseerd te voorzien in een andere vorm van rechtspreken.
Ook binnen het insolventierecht (faillissementen-curatoren)) speelt de problematiek van onderlinge advocatenkantorenbelangen en de rol van advocaat die tevens rechter-plaatsvervanger is
[ ... ]