LEVE DE DEKEN! Het loslaten van het lokale toezicht en het optuigen van een landelijke toezichthouder zal uitdraaien op een faliekante mislukking, waarschuwt oud-raadsheer Fred Hammerstein.
Het loslaten van het lokale toezicht en het optuigen van een landelijke toezichthouder zal uitdraaien op een faliekante mislukking, waarschuwt oud-raadsheer Fred Hammerstein.
JUNI 2, 2022
Zolang de ideale wereld niet bestaat, is toezicht nodig. Dit geldt ook voor advocaten, al mag men van hen in verband met nobile officium veel meer dan gemiddeld naleving van de regels verwachten. Daarom behoeft het toezicht op advocaten niet zwaar te worden opgetuigd. Het moet effectief zijn, risicogestuurd en flexibel.
In verband met de bijzondere positie van advocaten kan het alleen door advocaten met dezelfde privileges en verplichtingen worden uitgeoefend. En dan liefst door iemand die goed op de hoogte is van de plaatselijke omstandigheden en zijn of haar vakgenoten kent. Geen wonder dat het toezicht al lange tijd in handen is gegeven van de lokale deken. Deze neemt deel aan het dekenberaad om waar nodig landelijk beleid te ontwikkelen.
In de afgelopen jaren blijkt dit toezicht sterk te zijn verbeterd, maar het voldoet nog niet aan alle eisen.
Dit zijn de belangrijkste pijnpunten:
het dekenberaad is te vrijblijvend en moet worden geformaliseerd;
de financiering moet worden aangepast aan de eisen van onafhankelijk en effectief toezicht;
er is meer landelijk beleid nodig;
de deken moet worden benoemd in plaats van gekozen;
er moet worden gewerkt aan professionalisering en aan kenniscentra.
De deken als toezichthouder is onmisbaar en moet blijven want:
niemand is beter op de hoogte van de lokale omstandigheden en kent de leden van de balie zo goed;
niemand heeft meer gezag en vertrouwen als een vooraanstaand lid van de balie;
niemand heeft zoveel verschillende instrumenten om effectief en toch proportioneel toezicht uit te oefenen;
niemand is beter in staat contacten met alle mogelijke instanties te onderhouden en als een spin in het web te opereren aan de hand van informatie en signalen uit de directe omgeving.
Het is een bekend misverstand dat iemand geen toezicht kan uitoefenen op mensen uit de eigen kring. Beroepsgenoten zijn in de regel veel strenger dan buitenstaanders in de handhaving van de geldende normen. Dat komt voort uit de beroepstrots en uit de wens dat het vak door allen op een behoorlijke manier wordt uitgeoefend in het belang van zowel de advocaat als de cliënten.
Advocaten hebben er alle belang bij het eigen nest schoon te houden als zij van de samenleving belangrijke privileges hebben gekregen. Door het dekenberaad te formaliseren, ontstaat vanzelf ook gecoördineerd landelijk toezicht op eventuele misstanden die alleen met veel kennis en menskracht aangepakt kunnen worden, met als groot voordeel dat alle dekens daaraan een steentje kunnen bijdragen.
Dit alles is niet zomaar mijn mening, maar het is ook het resultaat van onderzoek in verband met de laatste evaluatie van de Advocatenwet. Alles wijst erop dat op deze weg moet worden doorgegaan. Daarom is het teleurstellend en onbegrijpelijk dat zonder goede argumenten een andere weg de voorkeur lijkt te hebben van de politiek. Het loslaten van het lokale toezicht en het optuigen van een landelijk toezichthouder zal naar mijn overtuiging over enkele jaren gezien worden als een faliekante mislukking die dan moeilijk teruggedraaid kan worden. Nu kan een herbezinning nog voorkomen dat het de verkeerde kant opgaat. Ik hoop dat alle betrokken partijen zich daarvan goed bewust zijn.
Fred Hammerstein is oud-raadsheer bij de Hoge Raad.
Bron : AdvocatenBlad.NL
https://www.advocatenblad.nl/2022/06/02/leve-de-deken/