NEDERLAND - Wind- en zonneparken in de regio: 'Iedereen heeft er de mond vol van, maar slechts een gering deel van de opbrengst komt ook hier terecht'
De energietransitie is een geldcarousel waar vooral de ‘grote spelers’ van profiteren. De regio? Die zien ze vooral als wingewest.
In de Groningse en Drentse Veenkoloniën kunnen ze erover meepraten. Slechts een gering deel van de opbrengst van wind- en zonneparken komt in de regio terecht. Wel de lasten maar niet de lusten vergroot niet bepaald het draagvlak onder de bevolking die ook baalt van de industrialisering van het landschap.
Volgens Jaap Keuning uit Meeden, die met een plaatselijke energiecoöperatie Eekerpolder werkt aan de aanleg van een zonnepark (69 hectare), hebben ze in ‘Den Haag’ de mond vol van burgerparticipatie. ,,Voor een ander klein zonnepark waren we daarvoor 25 mille kwijt. Dat kun je nog zelf ophoesten. Maar als ik kijk naar ons grote project is dat een veelvoud. Zeker als je met een businesscase goed beslagen ten ijs wil komen bij een bank.’’
Tonnen uit de kontzak halen
Keuning betreurt dat grote energieproducenten en ontwikkelaars er met ‘de hoofdprijs’ vandoor gaan. Zij kunnen in het voortraject 2,5 ton uit de kontzak betalen voor alle mogelijke vooronderzoeken en hebben dan een project in handen. Met ‘wind en zon’ zijn grote subsidiebedragen gemoeid. Ze maken hun verhaal zo dat ze optimaal mee kunnen draaien in een carousel van overheidsgeld.
Tuk op de winst verkopen de snelle jongens zwaar gesubsidieerde projecten door aan grote energieconcerns en beleggers. Waar het fout zit, is dat grote ontwikkelaars met buitenlands kapitaal bezig zijn om Nederland uit te ponden. Neem Vattenfall, die gaat de energiemarkt terugpakken. We moeten zien te voorkomen dat we toch uitgemolken worden. Hoe daar heb ik nog geen pasklaar antwoord op. Je ziet nu wel waar het mis gaat.’’
Keuning werkt met zijn dorpsgenoten aan een energiecoöperatie die vijftig procent van de aandelen in handen heeft. ,,We hoeven die zonneparken in onze omgeving niet zo nodig, maar als we het niet doen profiteren anderen ervan. We zijn al heel ver. Spannend moment blijft natuurlijk de aanvraag van de duurzaamheidssubsidie SDE. Wij willen dat er zoveel mogelijk geld in de regio blijft. We nemen dan een deel van de ‘sociale support’ in voor onze rekening. De energiecoöperatie is een tussenstap. Op de lange duur gaan we naar thoriumcentrales, want we kunnen ons energieprobleem niet oplossen met zon en wind.’’
Zonneparken onzichtbaar maken
,,Voor de technische kant van het zonnepark werken we met een ontwikkelaar. Bij de uitvoering stellen we onze eisen. Grootschalige zonneparken moet je bij de inpassing met veel groen onzichtbaar maken. Dat gaat geld kosten. Met de coronacrisis en een oplopende staatsschuld voorzie ik een enorme spanning om daar een goed beleid op los te laten. ’’
Natuurlijk had coöperatie Eekerpolder veel werk kunnen besparen door zich aan te sluiten bij Grunneger Power, de energiekoepel in Groningen. ,,De koepel werkt met Bronnen van Ons dat drie stappen kent. Als er een goed plan ligt nemen ze het roer over en behartigen ze jouw belangen. Dan hebben ze je overgenomen en krijg je later de kans om je aandelen terug te kopen. Maar dan is het maar net welk ‘kostenplaatje’ er dan voor jou aanhangt.’’
Gemeente is kritisch
Energiecoöperatie Eekerpolder heeft een vergunning en daarmee het vertrouwen van de gemeente Midden-Groningen. ,,De gemeente is kritisch op ons. Terecht. Mocht er wat gebeuren met de coöperatie dan vervalt het financieel aandeel in een fonds voor de regio. Dat lijkt me redelijk. Raadsleden hebben, zo bleek bij de laatste vergadering, zich goed ingelezen. Ook zij denken met ons mee. Hebben jullie je statuten wel op orde? Het was om ons aan te scherpen. Dat is prima.’’
Keuning zegt dat Rijk en provincie de regio Oost-Groningen heeft opgezadeld met een veel te groot windpark N33. ,,Het hele gebied ergert er zich kapot aan. Nu moeten we in de regio ook zelf maar uitzoeken wat we verder doen. De overheid heeft dat windpark bij ons over de schutting gegooid. We hebben al een Europees hof nodig om voor burgers op te komen. Dan zit er bij de landelijke politiek iets niet goed.’
Bron : Dagblad van het Noorden