Persbericht AFM // Risico’s op crimineel gedrag bij vrijgestelde aanbiedingen
Per juni 2026 wordt de vrijstellingsgrens in Nederland waarschijnlijk verhoogd naar €12 miljoen. Bedrijven kunnen dan jaarlijks tot €12 miljoen ophalen bij beleggers. Dit vormde de aanleiding voor de Autoriteit Financiële Markten (AFM) om de risico’s op crimineel gedrag bij vrijgestelde aanbiedingen te verkennen. Daarbij is gekeken naar aanbiedingen waarbij een beroep is gedaan op de huidige ‘€5 miljoen-vrijstelling’. De AFM ziet aanzienlijke risico’s op crimineel gedrag. Het is belangrijk dat beleggers zich bewust zijn van deze risico’s. De AFM roept ‘poortwachters’ op om alert te zijn op misbruik van de vrijstellingsregeling. Ook wil de AFM zelf proactiever toezicht houden.
In het kort
Voor meer dan €2 miljard aangeboden
Aanbieders zoeken vaak de vrijstellingsgrens op
De AFM ziet aanzienlijke risico’s op crimineel gedrag
Risico’s nemen naar verwachting toe
Voor meer dan €2 miljard aangeboden
De vrijstelling biedt malafide aanbieders een relatief makkelijke toegang tot grote sommen geld omdat er beperkt toezicht is. Aanbieders hoeven namelijk geen goedgekeurd prospectus te publiceren. Aanbieders moeten de aanbieding wel melden bij de AFM en een informatiedocument beschikbaar stellen. Sinds 2020 is naar schatting meer dan €2 miljard aan effecten aangeboden onder de vrijstelling. Een aantal aanbieders heeft door de jaren heen voor tientallen miljoenen opgehaald door elke periode van 12 maanden het maximaal toegestane bedrag van €5 miljoen op te halen of aanbiedingen van effecten die tot verschillende categorieën behoren, bijvoorbeeld aandelen en obligaties, met elkaar te combineren.
Aanbieders zoeken vaak de vrijstellingsgrens op
Aanbiedingen van net geen €5 miljoen komen relatief veel voor en vertegenwoordigen een aanzienlijk deel van de totale omvang. De AFM ziet verder dat de opgehaalde gelden voor een groot deel worden gebruikt voor risicovolle beleggingen in objecten als vastgoed, grond en edelmetalen, en in mindere mate voor MKB-financiering. Daarbij zijn aanbiedingen voornamelijk gericht op particuliere beleggers. Deze beleggers zijn doorgaans kwetsbaarder. Tot slot wordt door aanbieders geschermd met hoge, en mogelijk onrealistische, rendementen.
De AFM ziet aanzienlijke risico’s op crimineel gedrag
De AFM heeft inmiddels meer dan 300 signalen ontvangen over misstanden bij vrijgestelde aanbiedingen. Uit onderzoeken van de AFM blijkt onder meer dat het geregeld voorkomt dat opgehaalde gelden worden gebruikt voor andere doeleinden dan voorgespiegeld aan beleggers. Zo komen wij aanbiedingen tegen waarbij de inleg van nieuwe beleggers niet wordt gebruikt om investeringen te doen, maar om rente en aflossing te betalen aan zittende beleggers. Ook worden gelden gebruikt voor privédoeleinden. De AFM heeft in de afgelopen jaren verschillende formele en informele maatregelen getroffen.
Risico’s nemen naar verwachting toe
Als gevolg van de EU Listing Act wordt de grens per juni 2026 waarschijnlijk verhoogd naar €12 miljoen. De AFM steunt de doelstelling van de EU Listing Act om de toegang van het MKB tot de kapitaalmarkten te vergroten. Tegelijkertijd nemen de risico’s op crimineel gedrag naar verwachting toe. Het is van belang dat beleggers zich bewust zijn van de risico’s en dat de poortwachters, bijvoorbeeld crowdfundingplatformen, hun verantwoordelijkheid nemen. De AFM wil zelf proactiever en datagedreven toezicht gaan houden om in te spelen op de risico’s. Het is dan ook belangrijk dat de meldplicht en de verplichting voor aanbieders om een informatiedocument beschikbaar te stellen behouden blijven.