Dossier Vuurwerkramp // ( 09 ) Openbaar Ministerie: motief?
Vreemde benoemingen
Nadat het mij duidelijk was geworden dat er inderdaad sprake is van ernstige misstanden binnen de strafrechtelijke opsporing na de Vuurwerkramp, begon ik te worstelen met de volgende vraag: waarom? Hoe kan het dat in Nederland, bij de strafrechtelijke opsporing van mogelijke schuldigen aan een van de grootste naoorlogse rampen die het land troffen, er zo'n grote reeks aan opeenvolgende fouten wordt gemaakt? Waarom nam men de kritiek van de leesploeg niet ter harte, die er is om dit soort dingen eruit te halen? Wie controleerde de onervaren officier van justitie en de onervaren recherchechef die op dit onderzoek waren gezet? Waarom zijn dergelijke onervaren personen überhaupt op zo'n belangrijk onderzoek gezet?
De vier ego's
Een grote hulp bij het vinden van het antwoord op deze vraag kwam onverwacht voorbij in de vorm van een ego-boekje dat in 2004 was verschenen. Ik besloot op een gegeven moment via het interbibliothecair leensysteem bij alle bibliotheken in Nederland boeken op te vragen die mij interessant leken i.v.m. de review van de Vuurwerkramp. Eén van die boeken had de titel: 'De Vuurwerkramp van Enschede - bestuurlijke vertellingen'. Vier belangrijke hoofdrolspelers die aan het roer van het ramp-management stonden, geven daarin hun visie op de 'aftermath' van de ramp. Zelf noemen zij het een 'Blik achter de schermen' die zij aan de lezers willen gunnen. Nou, 'achter de schermen' was het zeker, maar of zij dit zo bedoeld hadden, valt te betwijfelen. Wie waren die toppertjes die de ramp na de ramp (sic!) hebben getackeld? Wel, in het boekwerkje staan de ervaringen van het eerste jaar na de ramp opgetekend van burgemeester Jan Mans, gemeentesecretaris Arjan van Gils, COT voorzitter Uri Rosenthal en COT algemeen directeur Erwin Muller. Het COT is het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement, dat vaak werd ingevlogen bij de lokale overheid om hen te helpen een grote crisis te beheersen en in goede banen te leiden. Het COT werkte ook vaak voor het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Belevingswereld
In dat boekje wordt duidelijk dat de belevingswereld voor deze heren na de ramp blijkt te worden beheerst door maar één vraag: Wiens positie loopt er gevaar en kunnen we dat voorkomen? Er blijkt een oorzakelijk verband te liggen tussen het optreden van de brandweer tijdens de ramp, het oordeel van de commissie Oosting daarover, het mogelijke aftreden van burgemeester Mans en de consequenties daarvan voor de positie van de verantwoordelijke bewindslieden in Den Haag. Wanneer Oosting met zijn oordeel komt, dat mild is voor de brandweer, spat de opluchting van de pagina's. Burgemeester Mans geeft ruiterlijk toe dat bij een negatief oordeel door Oosting, hij op had moeten stappen. Niet de rijksinspecties, niet het Openbaar Ministerie, maar 'Oosting is de maat der dingen' (sic!). En Uri Rosenthal stelt dat indien Mans had moeten aftreden, dit ook gevolgen zou hebben gehad voor de positie van de betrokken bewindslieden in Den Haag. Nu bleef de schade beperkt tot een paar wethouders.
Antwoorden
Zo wordt ineens een stukje van het motief onthuld, door het antwoord op de volgende vragen: Waarom moet het brandweeroptreden buiten de strafvervolging blijven? En waarom zijn brandstichting en inbeuken op de vergunning zo'n welkom scenario voor het OM? En waarom grijpt de rechter-commissaris in tijdens het verhoor van een brandweerman die te ver dreigt te gaan in zijn ontboezemingen? Of waarom bestond het 'Justitieel rapport Brandweeroptreden' in feite uit een nietszeggend collegiaal praatje van zes pagina's, opgesteld door één enkele brandweerofficier die, zonder betrokkenen te spreken, zorgvuldig alle belangrijke punten van onderzoek laat schitteren door afwezigheid? Het antwoord bleek dus simpel. Deze en vele andere elementen zijn gedetailleerd vastgelegd in het reviewrapport.
Het eerste artikel van 'Follow the Money' (over de rol van TNO) wordt gepubliceerd op maandag 29 oktober. En in de Tweede Kamer worden op diezelfde dag de eerste stappen gezet voor het organiseren van een besloten hoorzitting n.a.v. het reviewrapport. Wordt snel vervolgd.
https://www.linkedin.com/pulse/09-openbaar-ministerie-motief-paul-van-buitenen/
===============================
EMLS
Utrecht / Haaksbergen, 29 oktober 2018